De buik van de vrouw en de rectus diastase

In de praktijk is niets zoveel besproken als ‘de buik’. Voor jonge meiden is dit vaak al een punt van onzekerheid. Immers, we hebben vaak niet een afgetrainde sixpack (Uitzonderingen daar gelaten natuurlijk).En dan de zwangere buik: wat zijn de veranderingen van de buik in de zwangerschap fascinerend!

Het blijft bijzonder hoe het vrouwelijk lichaam in staat is om zich aan te passen aan de ruimte die de baby nodig heeft om te groeien. Veel vrouwen voelen zich mooi met een groeiende, zwangere buik, maar er zijn ook vrouwen die onzeker worden van haar lichaam dat groter wordt en verandert. Daarbij is je zwangere buik zowat ‘staatsbezit’. Iedereen vindt iets van je buik: te groot (“weet je zeker dat er maar één in zit?”), te klein (“eet je wel genoeg?” en “groeit je baby wel goed?”), puntig, rond, etc.

Je kunt te maken krijgen met striae: door de snelle groei rekt de tweede huidlaag overmatig op en ontstaan er littekens op de buik. Kwestie van aanleg, huidtype en leeftijd. Voor de één een reden om de buik te verstoppen en voor de ander een reden om juist die bikini aan te trekken; trots dat het lijf een kindje heeft kunnen dragen en dat mag iedereen zien.

Na de bevalling voelt je buik zacht en slap. Je zal merken dat je lijf de tijd nodig heeft om te herstellen. En dat kan het vrouwelijk lichaam fantastisch! Het zal steeds sterker worden en weer meer model krijgen. Maar er zijn veel onderlinge verschillen.

Door de groei van de baby en de baarmoeder, komt er ook rek op de buikspieren en de peesplaat (‘linea alba’) die vastzit aan de buikspieren. Na de bevalling kan je voelen dat de buikspieren nog niet terug zijn naar de oude positie en dat er een ‘gat’ is tussen de buikspieren: een rectus diastase. Als we na ongeveer 6 weken een nacontrole doen en aan de bevallen vrouw vragen of ze al eens heeft gevoeld aan haar buikspieren, krijgen we bijna standaard het antwoord: “Buikspieren? Die heb ik niet meer”. En daarbij, wat moet je eigenlijk voelen? Wat is normaal?

Wanneer is een Rectus Diastase ‘normaal’ of wanneer kan je er beter wat mee gaan doen?
Het is na de bevalling volkomen normaal dat de buikspieren meer uit elkaar staan. Door in de eerste 6 weken na de bevalling voldoende rust te nemen, niet te zwaar te tillen en te gaan opbouwen met stukjes wandelen (als dit lukt) herstellen de buikspieren best snel. Juist door de gewone dagelijkse bewegingen (zoals de zorg voor je baby, lichte huishoudelijk taken en wandelen) oefen je de functionaliteit van de buikspieren. Je merkt dan dat de ruimte tussen de buikspieren steeds wat smaller wordt en de peesplaat tussen de buikspieren wat steviger wordt.

Voorheen werd vooral gekeken naar de ruimte tussen de buikspieren. Inmiddels weten we dat vooral de spanning van de peesplaat ertussen (de linea alba) heel belangrijk is. De structuur van de linea alba is door de rectus diastase aangedaan, de spanning wordt daardoor minder en dat kan problemen geven.

Wanneer onderstaande symptomen of problemen zich voordoen, is het raadzaam om er wat mee te doen:

• Een zichtbare verandering van de buik. Dit is vaak bij inspanning: een punt / tuut op de buik (ook wel doming genoemd). In rust zie je dan vaker een ‘winkling’ of kuil; de huid van de buik zakt als het ware weg tussen de buikspieren.
• Weinig kracht in de buikspieren. Je ervaart moeite met het hoofd optillen of overeind komen vanuit zit of lig.
• Bekkenbodemproblemen: urineverlies, obstipatie (verstopping), opgeblazen buik
• Rug- en/of bekkenpijn, heuppijn
• Slechte houding
• Zwak gevoel rond het middenrif of ademhalingsklachten
• Pijn bij het vrijen

Er zijn verschillende factoren die meespelen in het ontwikkelen van een diastase: de leeftijd van de moeder (>34 jaar is er meer kans op een diastase), een meerlingen-zwangerschap, het hebben van meer dan één zwangerschappen, zwaar fysiek werk, verkeerd adempatroon of wanneer je een extreem grote buik hebt gehad in de zwangerschap.

Wat is er aan te doen?
We zien in de praktijk veel vrouwen die zelf zijn begonnen met buikspieroefeningen na hun bevalling. Sommige vrouwen weten dat ze een rectus diastase hebben, maar de meesten weten niet hoe het met hun buik gesteld is. Vaak worden te zware oefeningen of verkeerd uitgevoerde oefeningen gedaan. Wanneer er sprake is van een diastase is dit niet raadzaam.

Begeleiding voor een goede opbouw is juist van belang. Het is belangrijk om te leren hoe je een goede spanning op de peesplaat kan oefenen. Je kan deze oefeningen makkelijk thuis doen. Als de spanning van de peesplaat beter wordt, kan je in principe de meeste (buikspier)oefeningen weer doen. Door het juist leren gebruiken van de buikspieren kun je dit overal toepassen: in de algemene dagelijkse bewegingen als ook je eigen sport.

Wij bieden 6 weken na de (vaginale) bevalling of 8 weken na een keizersnede een nacontrole aan. Tijdens deze controle kijken we naar de stand van het bekken, de houding, checken we de functionaliteit van de bekkenbodemspieren en controleren we of er sprake is van een rectus diastase. Mocht het blijken dat jouw buik nog niet de juiste functie terug heeft, kunnen wij jou hierbij helpen.

Ben je onlangs bevallen en wil je een nacontrole, dan kun je contact met ons opnemen. Ook wanneer het al wat langer geleden is dat je bevallen bent, kan je nog werken aan het verbeteren van de rectus diastase. Dit is én nog steeds zinvol én effectief!